Η πόλη της ιερής πηγής Αρέθουσας, η Χαλκίδα, χτισμένη πάνω στο στενό του Ευρίπου οφείλει την ετυμολογική ρίζα της ονομασίας της στο ουσιαστικό Χαλκός και στα εργαστήρια επεξεργασίας του μετάλλου. Σύμφωνα με τον Όμηρο ο Ελεφήνωρ, βασιλιάς των Χαλκιδέων και αρχηγός των Αβάντων της Εύβοιας, τίθεται επικεφαλής των σαράντα πλοίων, που οι άρχοντες του νησιού συνεισφέρουν στο στόλο των Αχαιών που εκστρατεύει στην Τροία. Συμμετέχει στην Β’ Αθηναϊκή Συμμαχία, αποστατώντας το 446 π.Χ., και ο ίδιος ο Περικλής επικεφαλής του Αθηναϊκού Στόλου την επαναφέρει στην τάξη. Την περίοδο της ρωμαιοκρατίας είναι το μεγάλο εμπορικό κέντρο του νησιού. Η Βυζαντινή Χαλκίδα οχυρώνεται με τείχη και τάφρο. Το 1204 την καταλαμβάνουν οι Φράγκοι και από το 1216 περνά στον έλεγχο των Ενετών (Negroponte). To 1470 την καταλαμβάνει ο Μωάμεθ ο Β’. H Χαλκίδα αλλά και όλη η Εύβοια παραδόθηκε στην Ελλάδα το 1833.
Η Χαλκίδα σήμερα με πληθυσμό που ξεπερνά τους 100.000 μόνιμους κατοίκους, δηλαδή το μισό πληθυσμό της Εύβοιας, κατατάσσεται στους μεγαλύτερους Δήμους της χώρας και μάλιστα με συνεκτικά μητροπολιτικά χαρακτηριστικά οργάνωσης μεταξύ της πόλης της Χαλκίδας και των Δημοτικών Ενοτήτων Ληλαντίων, Ανθηδόνος, Αυλίδας και Ν. Αρτάκης. Ο νέος Δήμος παρουσιάζει εξαιρετικές δυνατότητες ανάπτυξης και στους τρεις τομείς της οικονομίας, γεγονός που επιτρέπει την συμπληρωματικότητα παραγωγικών δραστηριοτήτων και ανθρωπογενούς περιβάλλοντος.

H παλιά γέφυρα της Χαλκίδας αποτελεί ένα μηχανολογικό θαύμα αμιγώς ελληνικής έμπνευσης η οποία συνιστά το πιο κομβικό και εμβληματικό σημείο της πόλης. Η Χαλκίδα χωρίζεται σε δύο τμήματα, ένα από την πλευρά της ευβοϊκής ακτής και ένα της βοιωτικής, με το κοντινότερο τμήμα της να φτάνει περίπου τα 40 μέτρα. Η πρώτη καταγραφή για ύπαρξης γέφυρας στο σημείο γίνεται το 410 π.Χ., όταν οι Χαλκιδείς μετά την αποχώρηση τους από την Αθηναϊκή Συμμαχία και φοβούμενοι ναυτικό αποκλεισμό ως αντίποινα έκτισαν μια ξύλινη γέφυρα. Στην Βυζαντινή περίοδο και επί Ιουστινιανού υπάρχουν αναφορές σε κινητή γέφυρα που επιτρέπει την ναυσιπλοΐα. Με την έλευση των Ενετών στην Χαλκίδα, η πρώτη σημαντική αλλαγή είναι η δημιουργία του δεύτερου κλάδου του πορθμού όταν δημιουργήθηκε και οχυρώθηκε η ενδιάμεση υφαλονησίδα. Επί Τουρκοκρατίας η κατασκευή δεν άλλαξε σημαντικά με εξαίρεση την πιθανή μείωση των ανοιγμάτων λόγω επιπλέον επιχωματώσεων τόσο από την Βοιωτική ακτή όσο και την Ευβοϊκή. Το 1867 επί Όθωνος με ένα έργο εξαιρετικής τεχνικής και εθνικής σημασίας δημιουργείται η πρώτη νέα γέφυρα μετά την Εθνεγερσία. Λόγω των αυξημένων πλέον αναγκών τόσο της οδικής κυκλοφορίας όσο και της ναυσιπλοΐας, απαιτείται επιπλέον εκβάθυνση του πορθμού στα 8.5 μέτρα, αλλά και διπλασιασμός του πλάτους στα 40 μέτρα. Τα εγκαίνια της Ιταλικής χειροκίνητα περιστρεφόμενης γέφυρας έγιναν το 1896, η οποία εξυπηρέτησε τις ανάγκες της Χαλκίδας και της Εύβοιας επί 65 περίπου χρόνια. Το 1962 κατασκευάστηκε η σημερινή συρταρωτή γέφυρα από την Ελληνική εταιρία ΒΙΟ Α.Ε., με μήκος 42 μέτρα και πλάτος 11 μέτρα και έχει δύο λωρίδες κυκλοφορίας. Η μέγιστη απόσταση από την επιφάνεια της θάλασσας είναι 3,85 μ. Η γέφυρα διαχειρίζεται από τον ΟΛΝΕ Α.Ε.

Το παλιρροϊκό φαινόμενο του Ευρίπου στη Χαλκίδα είναι μοναδικό σε παγκόσμιο επίπεδο και προσελκύει το ενδιαφέρον επιστημόνων και επισκεπτών. Ο στενός πορθμός που χωρίζει τη Στερεά Ελλάδα από την Εύβοια, συνδέει τον Βόρειο με τον Νότιο Ευβοϊκό κόλπο και εκεί τα νερά αλλάζουν κατεύθυνση περίπου κάθε 6 ώρες. Αυτό οφείλεται κυρίως στη Σελήνη και στον Ήλιο, που με τη βαρυτική τους έλξη δημιουργούν παλίρροιες, αλλά και στη γεωμορφολογία του καναλιού. Έτσι, το ρεύμα μπορεί να φτάσει πολύ μεγάλες ταχύτητες, μέχρι και 9 μίλια την ώρα, κάτι που κάνει την εικόνα του φαινομένου εντυπωσιακή. Ωστόσο, σε ορισμένες περιπτώσεις η αλλαγή κατεύθυνσης δεν ακολουθεί απόλυτη κανονικότητα, γεγονός που το καθιστά ακόμη πιο ξεχωριστό. Το φαινόμενο έχει απασχολήσει μελετητές από την αρχαιότητα, όπως τον Αριστοτέλη, αλλά αποτελεί μέχρι και σήμερα σήμα κατατεθέν της Χαλκίδας, προσφέροντας, τόσο επιστημονικό ενδιαφέρον, όσο και τουριστική έλξη.